Gương phản xạ ( reflex mirror ) là một trong những thành phần quan trọng cấu tạo nên chiếc máy ảnh SLR – Single Lens Reflex, nghĩa là ngắm phản xạ một ống kính. Nếu không có chiếc gương phản xạ này, máy ảnh sẽ không còn được gọi là Reflex nữa .Trong một máy ảnh SLR thông thường, gương phản xạ được đặt nghiêng một góc 45 độ để phản xạ hình ảnh thu được lên màn ngắm. Khi bấm nút chụp, gương phản xạ sẽ được lật lên để ánh sáng đến được film/sensor trước khi màn trập mở ra, bắt đầu quá trình phơi sáng .
Những máy ảnh SLR 35mm đầu tiên hay các máy ảnh SLR khổ lớn có gương phản xạ sau khi lật lên sẽ nằm yên tại vị trí mới, chứ không quay trở về vị trí ban đầu ngay lập tức như chiếc máy ảnh SLR/DSLR khổ nhỏ hiện đại. Tính năng quay trở về ngay lập tức, tiên phong bởi Asahi Kogaku ( Pentax ), đã tăng độ tiện dụng của gương phản xạ lên rất nhiều.
Quá trình phát triển của gương phản xạ:
- + Những chiếc gương phản xạ đầu tiên gần như phản xạ 100% ánh sáng thu được lên màn ngắm.
- + Khi đo sáng TTL ra đời, người ta khắc những đường mảnh trên mặt gương để một ít ( < 10% ) ánh sáng đi qua, đến được cảm biến đo sáng nằm phía sau gương.
- + Khi lấy nét tự động ra đời, gương phản xạ chỉ còn phản xạ 2/3 lượng ánh sáng lên khung ngắm, 1/3 còn lại sẽ được phản xạ vào bộ phận lấy nét.
- + Khi những máy ảnh gương cố định ( gương mờ ) ra đời, chỉ có 1/3 lượng ánh sáng là đi lên khung ngắm, còn 2/3 lượng còn lại sẽ đi đến film/sensor
Gương phản xạ mang đến nhiều ưu điểm cũng như là đi kèm với không ít nhược điểm .
Ưu điểm:
- + Ưu điểm lớn nhất của gương nằm ở sự thuận tiện, dễ dàng trong thao tác sử dụng.
- + Với gương phản xạ, người chụp có thể xem được chính xác khung hình mình muốn chụp, bao gồm cả vùng ảnh rõ mờ ( DOF ) .
Nhược điểm:
- + Gương phản xạ và cái hộc chứa nó ( Mirror Box ) khiến máy ảnh to và nặng hơn, ống kính cũng bị to và nặng hơn, thiết kế khó khăn hơn mà chất lượng lại kém hơn, do không vào sát mặt film / sensor được
- + Gương phản xạ phải được đặt đúng vị trí sao cho khoảng cách từ gương đến màn ngắm bằng đúng với khoảng cách từ gương đến mặt phẳng film/sensor. Chỉ cần sai lệch một chút thì ảnh chụp ra sẽ không giống với ảnh xem trên màn ngắm .
- + Khi gương phản xạ lật lên trong quá trình phơi sáng, khung ngắm sẽ bị tối đen ( black out ), không còn quan sát được hình ảnh đang chụp. Thời gian di chuyển của gương phản xạ cũng khiến gia tăng độ trễ từ khi bấm máy đến khi ảnh thực sự được chụp ( shutter lag ).
- + Chuyển động lật lên của chiếc gương cùng với va chạm của nó vào thành hộc gương sẽ tạo ra rung động, khiến cho ảnh chụp ra có thể bị mờ.
Để hạn chế các nhược điểm gây ra bởi gương phản xạ, các nhà sản xuất lần lượt nghiên cứu, phát triển các công nghệ, các tính năng như điều khiển sự lật gương bằng động cơ từ tính giúp gia tăng tốc độ chuyển động của gương, hệ thống hấp thụ chấn động ( mirror dampening ), tính năng hãm gương ( mirror brake ), khoá gương ( mirror lock up )…..nhằm mục đích hạn chế tối đa rung động gây ra bởi gương phản xạ.
Kết luận: Tóm lại gương phản xạ cùng hộc gương tạo ra rất nhiều nhược điểm, nhưng do ưu điểm mà nó mang lại rất lớn, lần át hoàn toàn những nhược điểm kia nên kể từ lúc ra đời đến nay máy ảnh SLR dần thay thế các loại máy khác trở thành loại máy ảnh phổ biến nhất. Tuy nhiên vào thời điểm hiện tại các loại máy ảnh mirrorless không gương đã và đang chiếm ưu thế thị trường hơn so với máy ảnh SLR.
